نگاهی به دستاورد های چشم گیر جوامع بشری طی ادوار مختلف تاریخ مدرن بشر، نشانگر این واقعیت است که برنامه‌ریزی به عنوان مهمترین رکن رشد و توسعه سازمان‌ها و کشورها، پیوسته جایگاه ویژه‌ای داشته است. امروزه در تمامی زمینه‌های علمی و فناوری، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سازمان‌ها، جوامع بشری و کشورها، نقش سرنوشت ساز برنامه‌ریزی بیش از پیش مشهود است. یکی از مصادیق بارز این امر، برنامه‌ریزی جهت توسعه مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی به منظور توانمندسازی این مرکز در کاربردی‌تر نمودن و جهت‌دار نمودن آموزش و تحقیقات برای حل مسائل و مشکلات اساسی صنعت نفت و گاز کشور است. تاکنون در بخش تحقیقات و آموزش در صنعت نفت و گاز کشور، تمرکز بر زمینه‌های مهندسی بوده است و حلقه مفقوده این تحقیقات که منجر به عدم پویایی آن شده است، عدم توجه به موضوع نفت وگاز از منظر علوم پایه می‌باشد. لذا لزوم تاسیس مرکزی با عنوان مرکز پژوهشی اکتشاف نفت و گاز بیش از پیش احساس می‌شود.